Filmhuis Sneek: Ni chaînes ni maîtres

In Ni chaînes ni maîtres volgen we de tot slaaf gemaakte Mati, die droomt van een vrij leven, ver weg van de suikerrietplantage. Volgens de overlevering zou er ergens op Île de France (het huidige Mauritius) een plek bestaan waar voormalige slaven in vrijheid leven. Mati’s vader Massamba gelooft daar niets van, en vindt dat ze zich beter kan schikken in haar lot. Dat is immers de enige kans om te overleven. Wanneer Mati toch ontsnapt, en de plantagehouder de beruchte slavenjager Madame de la Victoire inhuurt om haar te vangen, ziet Massamba geen andere mogelijkheid dan zijn ketenen af te gooien en zijn dochter te vinden, voor het te laat is. Ni chaînes ni maîtres is de eerste recente grote Franse speelfilm die een blik op het Franse slavernijverleden werpt. Voor het scenario werkte regisseur Simon Moutaïrou nauw samen met historici om de film zo realistisch mogelijk te maken en zo bij te dragen aan het bewustzijn rond het Franse slavernijverleden.

Het waren Nederlandse kolonisten die in 1598 als eerste een nederzetting stichtten op het onbewoonde Mauritius – de naam verwijst nog altijd naar de Nederlandse prins Maurits. Het waren ook Nederlanders die verantwoordelijk waren het uitroeien van de dodo, en voor de introductie van suikerteelt met slaafgemaakte Afrikanen en Aziaten. En dus voor de eerste Marrons, die daardoor al op het eiland waren toen de Fransen het, na het vertrek van de Nederlanders, in 1721 innamen als Île de France.

Marrons zijn vrijgevochten tot slaafgemaakten en hun nazaten. Het woord ‘Marron’ stamt af van het begrip ‘cimarrón’. Dit is een Caribisch-Spaans woord met de betekenis ‘weggelopen of verwilderd vee’. Oorspronkelijk had ‘Marron’ dan ook een negatieve betekenis. Tegenwoordig is het de negatieve lading verloren. ‘Marron’ heeft nu de voorkeur over ander.