SSHUW Epemastate IJsbrechtum

Epemastate

Oorspronkelijk gebouwd in 1652 als landgoed/buitenplaats op een door een gracht omringt huiseiland. Daarvoor heeft op deze plaats vermoedelijk een stins gestaan. Epemastate heeft altijd een belangrijke functie gehad o.a. als bestuurscentrum van de grietenij/gemeente Wymbritseradeel. Bekende namen van eigenaren/grietmannen zijn o.a. Albada, van Burmania en Baron Rengers. En later van Jonkheer Eysinga-Van Harinxsma thoe Slooten. De tuin is ontworpen door de bekende Lucas Roodbaard. Tegenwoordig is de state in gebruik als vergader, party en trouwlocatie. Het poortgebouw is recent omgedoopt tot een exclusieve suite, de Poortwachterssuite, werkelijk een prachtige “hideaway” voor de huwelijksnacht. De historische buitenplaats Epemastate is van algemeen cultuurhistorisch belang: 
- vanwege de vrijwel intacte 17de eeuwse hoofdstructuur
- vanwege de karakteristieke landschappelijk-visuele waarden (silhouetwerking) en
- vanwege de bijzondere architectuur van zowel het huis als het poortgebouw.

In 1894 is het huis ombouwd met een schil in Renaissance-stijl naar ontwerp van de architect J. Kok met stijlkenmerken van Viollet-le-Duc. Het huis is vanaf de Epemawei bereikbaar via de oprijlaan met linden en een inrijhek op dam: twee vierkante bakstenen pijlers bekroond door vierkante vaasvormige zandstenen ornamenten met wapens en vlam-bekroning. Epemastate was eeuwenlang het onderkomen van vooraanstaande Friese adel, zoals de Burmania's, de Rengers en de van Eysinga’s – van Harinxma thoe Slooten. De bewoners traden van generatie op generatie op als grietman. Een functie die vergelijkbaar is met die van plattelandsburgemeester en deels met die van de huidige kantonrechter. De Sneker stadsarchitect Meinse Molenaar ontwierp in 1865 de kerk. Een gebouw met een naaldspits toren, een ruime kerkzaal met grote rondboogvensters en een veel lager aangebouwd koor. Het godshuis herbergt een praalgraf van de bewoners van Epemastate.

De kerk vormt min of meer een eenheid met Epemastate. In 1865 werd de eerste steen van dit kerkgebouw gelegd door Mr. Sjuck van Welderen Baron Rengers. In de kerk bevinden zich o.a. twee rouwborden van de familie Juckema en Rengers. De toren is in 1950 gerestaureerd, terwijl het hele kerkgebouw in 1975/1978 is gerestaureerd en de moeite waard is om te bezichtigen.

It Sael, de ruimte waar ooit de grietenijraad bijeen kwam, doet tegenwoordig dienst als trouwzaal. De sfeervolle en statige omgeving van Epemastate leent zich bij uitstek voor huwelijksvertrekkingen, feesten, partijen en andere bijeenkomsten.